Çocuklarda Korkulu Rüyalar, Kâbuslar, Ağlayarak Uyanma
Ayça Tezerişir*
Çocukluk döneminde çeşitli korkuların ve kaygıların görülmesi çok normaldir. Çocuğun gelişim sürecinde dünyayı anlamlandırması ve düşünce biçiminin gelişmesinin bir ürünü olarak görülebilir bu korkular. Kimi zaman çocukların geceleri kâbus görerek uyandığını ve tekrar kabus görme korkusuyla uyuyamadıklarını veya kendilerini güvende hissetmek için anne babalarıyla uyumak istediklerini görürüz.
Bu noktada anne babanın sakin bir tutum alması önemlidir. Çünkü annenin ve babanın kaygısı çocuğa yansıyacak ve kendi kaygısı ile baş edebilmesinde zorluk yaşamasına sebep olacaktır. Çocuk kâbus gördüğünde ve ağlayarak uyandığında annenin ve babanın sakinleştirici tutumu, çocuğa güvende olduğunu hissettirmesi ve çocuğun tekrar uykuya dalması için biraz yanında kalması çocuğun rahatlamasını sağlayacaktır.
Buna karşılık, çocuk kendi başına uyumak istemezse anne ve babanın çocuğu sakinleştirmek için birlikte uyuması, çocuğa istemeden “tek başına güvende değilsin” mesajı verilmesine sebep olur. Bu sebeple çocuk yeniden uykuya dalarken anne veya baba odadan ayrılmalıdır.
Çocuğun korkuları, rüyaları, kaygıları hakkında konuşmak çok önemlidir. Ebeveynler, çocuğun duygularını dile getirmesine izin vermeli, onu anladıklarını hissettirmelidir. Anne babanın kendi duygularından da örnekler vermesi hem bir paylaşım alanı oluşturacak hem de çocuğun kendisinin ve başkalarının duygularını anlamasına yardımcı olacaktır. Anne baba çocuğu duyguları sebebiyle yargılamamalıdır, “bundan korkacak ne var?”, “erkek adam öyle her şeyden korkmaz”, “bunun için mi ağlıyorsun” gibi sözler sarf ederse çocuk yaşadığı duygularla baş etmekte zorlanır, utanç ve suçluluk duyabilir, anlaşılmadığını hissedebilir.
Çocuklarda kâbuslar yaygın olmakla birlikte kimi zaman bu durum çok uzun sürüyorsa, çocuk günlük yaşamında da çeşitli kaygılar yaşıyor ve bunlarla baş etmekte zorlanıyorsa, verimli bir uyku almasını ve sabah dinlenmiş bir biçimde uyanmasını engelliyorsa bir uzmandan yardım alınmalıdır. Çünkü uzun süre baş edilemeyen korkular ve kaygılar çocuğun psikolojik olarak bir zorluk yaşadığının göstergesi olabilir.
*Çocuk ve Ergen Psikoloğu, Pera Psikodrama
